ŞARKIŞLANIN TARİHCESİ big> _______________________________________________________ _______________________________________________________ Şarkışla, Sivas ilinin bir ilçesidir. Etimolojisi Eski adı Tenos olan Şarkışla'nın ismi eski Türkçe'de şehir anlamına gelen Şar kelimesi ile Kışla kelimesinin birlikte telaffuz edilmesiyle Şehirkışla sözcüğünün anlamı kaybolarak Şarkışla’ya dönüştürülmüştür. This image has been resized. Click this bar to view the full image. The original image is sized 800x533 and weights 67KB. Şarkışla Tren İstasyonu Fotoğraf: Murat Özdemir Tarihçesi Şarkışla İlçesinin milattan önce 3000 yıllarından itibaren bir yerleşim merkezi olduğu bilinmektedir. İlçe merkezine 5 km. uzaklıktaki Döllük köyünün ilçe sınırlarına yakın bir yöresinde 1940 yılında bulunan MÖ 2000 yıllarına ait oldugu kabul edilen heykelin varlığı bu tarihi doğrulamaktadır. Heykel tunçtan yapılmış olup 12 cm. boyundadır. Halen Ankara Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesinde muhafaza edilmektedir. Sırasıyla Hattiler’in, Hititler’in, Etiler’in, Persler’in ve Roma kralliginin yönetiminde Tenos olarak kalan Şarkışla 11. yüzyıl başlarinda Danişmendler’in, 12. yüzyılın 2. yarısında Anadolu Selçukluları’nin eline geçmistir. Selçuklu Devri Şarkışla, Anadolu Selçukluları devrinde 1294 yılında kurulmuştur. 14. yüzyılın ortalarında Eretna Beyliği'nin daha sonra Kadı Burhaneddin Devleti’nin denetimine girmistir.

________________________________________________________________

ŞARKIŞLA İSTASYON BİNASI
__________________________________________________

 

Osmanlı Devri Anadolu Beyliklerinin yikilmasindan sonra Osmanli Devleti’nin denetimine giren Şarkışla, Timur’un Anadolu’yu istilasi sirasinda Yıldırım Beyazıt’in oğlu Ertuğrul Bey tarafından askerlerine talim ve konaklama yeri; ayrıca IV. Murat’ın Iran seferi sırasında da askeri kisla olarak kullanildigi rivayet edilmektedir. İlçenin ismi eski Türkçe de sehir anlamina gelen Sar kelimesi ile Kisla kelimesinin birlikte telaffuz edilmesiyle Şehirkışla sözcüğünün anlami kaybolarak Şarkışla’ya dönüştürülmüstür. İlçe çevresinde yapilan Arkeolojik arastirmalarda Eti, Roma, Selçuklu ve Osmanli uygarliklarini izine rastlanmaktadır. İlçe merkezine 1660 yilinda üsküdarli Mehmet Ağa tarafindan yaptirilan Büyük Cami, 350 m2’lik alan üzerinde çok kubbeli olarak tarihi nitelik taşımaktadir. 19. yüzyılın sonlarina dogru tapu kayitlarindan Yildizeli’nin bugünkü B.Akören Köyüne bagli olduğu anlaşılan Şarkışla, daha sonra Sivas Merkez Yönetimine bağlanır. Merkezi konumunun ve ulaşımının önemli olması sayesinde gelişen Şarkışla, 1864 tarihinde Belediye Teşkilatına kavuşmuştur. 1879 yılında ilçe olmasiyla coğrafi durumu tespit edilmiş olmaktadır. İlçeye bağlı 4 belde, 93 köy ve 9 mezra mevcuttur. Coğrafi konum Şarkışla İlçesi 36°-37° doğu boylamları(36° 25’E) ile 39°-40° (39° 21’N) kuzey enlemleri arasında kalmakta olup, 1902 km2 ilçe alanına ve 9472 hektar ilçe merkezi alanına sahiptir. İlçe alanı ile Sivas ili ilçeleri arasında alan bakımından 7. büyüklükte olan bir ilçedir. Şarkışla İlçesi, İç Anadolu Bölgesi’nin ortalama yükseltisi en fazla ve engebesi en kuvvetli bölümü olan Yukarı Kızılırmak Bölümü sınırları içerisinde, Sivas ilinin güneybatısında yer almaktadır. İdarî bakımdan Sivas’a bağlı olan Şarkışla’nın, il merkezine olan uzaklığı 81km kadardır. Yüzölçümü 2250 km2 olup, denizden yüksekliği 1180 metredir. Şarkışla doğusunda Sivas ve Altınyayla, batısında Gemerek, güneyinde Kayseri ve kuzeyinde de Yozgat ve Yıldızeli ilçesi ile sınırlandırılmıştır. Bir depresyon (çökmüş alan) içinde kurulmuş şehrin kuzeyinde, Tecer ve Şama dağları ile güneyinde Hınzır Dağı uzanmaktadır. This image has been resized. Click this bar to view the full image. The original image is sized 700x525 and weights 268KB. 12 Hayvanlı Takvim Şarkışla ovası Çöküntü ve jips erimeleri sonucu oluşmuş olan Şarkışla depresyonu, batısındaki Palas ve Gemerek, doğusundaki Hanlı ve Kayadibi ovaları arasında kalan bir havzadır. Şarkışla da, bu depresyon içerisinde yer alır. 65 km2 alan kaplayan ova, doğu-batı istikametinde uzanmaktadır. Şarkışla Ovasını (Gedik Ovası) çevreleyen kısımlarda çok sayıda fay hattı tespit edilmiştir. Bunlardan birincisi; ovanın doğusunda kuzeydoğu-güneybatı yönünde, Maksutlu Köyü kuzeyinden başlayıp Döllük Köyü güneyine kadar uzanır. Hemen güneyinde, bu fayı kesen ve kuzey-güney doğrultusunda uzanan bir fay hattı daha mevcuttur. Üçüncü bir fay hattı ise, ilçe merkezinin güneyinden başlayıp, batıda Gürçayır’a doğru kuzeydoğu-güneybatı istikametinde ovayı kat eden ve Kanak Çayı Vadisini dikine kesen faydır. Çatalyol ve Elmalı köylerini güneydoğu-kuzeybatı istikametinde kat eden fay; ovanın oluşumunda büyük rol oynamıştır. Şarkışla Ovası’nın batıdan doğuya doğru daralması ve bu alanda eğim kırıklığı nedeniyle birikinti konilerinin oluşması, bu fayın sonucudur. Şarkışla İlçesi’nin içerisine yerleştiği ova; doğu, kuzey, güney, kuzeybatı ve kuzeydoğu yönlerinde fay hatları ile kuşatılmıştır. Sözü edilen bu faylar, neotektonik dönemde meydana gelen tektonik faaliyetlerin bir sonucudur. Bu faylar, Şarkışla da küçük ölçekli depremlerin olmasına neden olmuşsa da; yüksek dereceli ve hasar veren bir deprem günümüze kadar yaşanmamıştır. Ortalama 1200 m yükseklikte olan Şarkışla Ovası, doğu-batı istikametinde yaklaşık 20 km, kuzey-güney istikametinde ise 10 km genişliğindedir. Ovanın ortası düz iken, kenarlara doğru etek düzlükleri nedeniyle eğim artar. Eğim, ovada 1° ve daha az bir değere sahipken; ovanın kenar kesimlerinde eğim, yaklaşık 1–5° kadardır. Şarkışla Ovası’nın bir çöküntü alanı olduğu belirlenmiştir. Ovanın çevresindeki yüksek kısımlarında görülen bazı formasyonlar, Şarkışla Ovası çevresinde yaklaşık 150 m daha aşağı seviyelerde görülmektedir. Bu durum; Şarkışla Ovası’nın, büyük ölçüde tektonik faaliyetler ile meydana gelen çökme sonucunda oluştuğunu kanıtlamakla birlikte, ovanın kuzeybatısında Sağır-Dikili arasındaki düzlüğün oluşmasında jips erimeleri de etkili olmuştur. Bu nedenle ovanın oluşumunda çökme ve jips erimelerinin birlikte etkili olduğu söylenebilir. _____________________________________________________________________

  

__________________________________________________________________________ Sosyo - Ekonomik Potansiyeli İlçe nüfusunun % 47.8'i köylerde % 52.2'si ilçe merkezi ve beldeler de yaşamaktadır. Geçim kaynağı önemli ölçüde tarım ve hayvancılık olup, bunun devamında ve bunun yanında en büyük geçim kaynağı yurt dışı isçiligi ve ticarettir. Şarkışla nüfusuna kayıtliı 137.963 kişiden 51.571'i ilçemizde ikamet etmekte geri kalanı başta yurt dışında olmak üzere çesitli illerde bulunmaktadır. Köyden şehire göç nedeniyle kenar mahallelerde gece kondulasma mevcuttur. Konut probleminin çözülmesine yönelik olarak Bel-kent Yapı Kooperatifi araciliğiyla 504 Konut inşa edilerek iskana açılmıstır. Halkın yaşantısı genel olarak geleneksel Anadolu hayat tarzıdır. Ilçe halkından 18.000 kişinin başta Danimarka, Almanya, Hollanda ve Fransa olmak üzere diğer Avrupa ülkelerinde çalisiyor olmasi muazzam bir sermaye birikimine yol açmiştır. Bu birikimin 40-50 Trilyon TL olduğu tahmin edilmektedir. Bu tasarruf şimdiye kadar istenilen ölçüde yatırıma kanalize edilememiş durumdadır. Bunun sebeplerini şu şekilde sıralayabiliriz. Geçmişte yapılan bir takım yatirimlarin basariya ulasmamasi ve istismar edilmesi nedeniyle olusan hayal kirikligi ve güvensizlik, Yatirim yönlendirmesi ve danismanligi konusunda kurumsal ve kisisel yetersizlik, Sermaye sahiplerinin yatirim sektörleri ve alanlari konusundaki bilgi noksanligi,bunun sonucu olarak vatandaslarimiz; a) En güvenli yatirim olarak telakki ettigi konut ve diger gayri menkul gibi istihdam yaratmayan ve ekonomide katma deger olusturma özelligi olmayan verimsiz alanlara yönelmis, b)Parasini kismen spekülatif amaçla fakat büyük ölçüde bankalarda mevduat olarak yatirmis, c) Veya baska sehirlerde yatirim yapmaya yönelmiştir. Tarihi Yapılar Şarkışla Ulu Camii : Kapısının üstündeki kitabeye göre 1080H.(1669 miladi)yılında yapılmıştır. Üsküdarlı Mehmet Efendi Vakfındadır.1900 yılında Hacı Hasan Sami Paşa tarafından büyük çapta onarılarak bugünkü şeklini almıştır. Hardal Köyü Camii : Beden duvarının yarısı,üst örtüsü tamamen yıkılmıştır. Duvarlar kesme taş örtülüdür. Şarkışla Kalesi : İlçenin ortasında yüksek bir tepedir. Kaleye ait hiçbir iz yoktur. Kaleden çok höyüğe benzemektedir. Bunlardan başka ilçede Radar tepesinde Arap Dede, Küpeli köyünde Küpeli Dede, Çatalyol köyünde Kara Baba, Döllük köyünde Koyun Baba, Abdallı köyünde Abdal Baba yatırları vardır. Bu ilçede yaşanan siyasi olaylar. Bu ilçe, Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan'ın yakalanmasına tanıklık etmiş bir ilçedir.(Deniz Gezmiş Şarkışla'dan geçmiş, ama Gemerek'te yakalanmıştır.Daha doğrusu kendisini güvenlik güçlerine teslim etmiştir). __________________

______________________________________________________________